Kunst en aarding: Otobong Nkanga in het Sint-Janshospitaal
Nog tot 25 september kan je in het Sint-Janshospitaal in Brugge naar Underneath the Shade We Lay Grounded van de internationaal gelauwerde kunstenares Otobong Nkanga. Curator Michel Dewilde volgt de Belgisch-Nigeriaanse al jaren. “Otobong is al heel lang een van de belangrijkste kunstenaressen in het internationale kunstlandschap. Het is een fantastische opportuniteit om met haar samen te werken.”
Otobong Nkanga beantwoordt niet onmiddellijk aan het ‘klassieke’ idee van een kunstenares. Haar oeuvre bestaat zowel uit tekeningen als sculpturen en andere media. Centraal staan thema’s zoals identiteit, beschadiging, transformatie en geschiedenis.
Michel: “Otobong Nkanga is enorm bezig met materie, maar dan in al zijn vormen. Het gaat dus niet alleen over stenen, stof of hout maar ook over de geschiedenis van die materialen. Ze heeft een grote interesse, zelfs fascinatie voor de materiële dimensies van onze wereld. Hoe en waar wordt een bepaald mineraal opgegraven? Wat gebeurt er als het verscheept wordt? Maar evengoed vraagt ze zich af welke veranderingen een tekst ondergaat. In die materie ziet ze ook weinig beperkingen. Onze aarde is een grote materie, net zoals het menselijk lichaam.”
Tied to the other side, één van de kunstwerken van Otobong Nkanga
Alle materie kan beschadigd raken. Ons lichaam is onderhevig aan ziekten en de dood, industrie tast de natuur aan, de ene cultuur bestrijdt de andere. Nkanga wil die kwetsuren aan de oppervlakte brengen, exploreren en waar mogelijk er zorg voor dragen.
“Otobong Nkanga verbindt mensen en dingen. Ons menselijk lichaam staat niet alleen, het maakt deel uit van een cultuur, van de aarde. Die verstrengeling is voor haar heel belangrijk en komt voortdurend in haar werk terug. Tegenover de fragiliteit van het leven zet zij het geneeskrachtige aspect. Haar installaties laten de mens nadenken en tot rust komen. Je kan ruiken en voelen, maar evengoed even gaan liggen en het werk – en de rust – tot je laten doordringen.” Eén van de centrale concepten van haar tentoonstelling is aarding of grounding: Nkanga wenst de bezoeker terug te verbinden met de grond en de materie.
Kunstenares Otobong Nkanga
Otobong Nkanga is een mooi voorbeeld van de hedendaagse geëngageerde kunstenaar. Onder de poëzie, onder haar spel met materiaal en kleur (ze werkt ook met levende planten), zit een diepere laag waarin ze onder andere racisme en uitbuiting aankaart. De expo in Brugge is tamelijk uniek aangezien ze daar het volledige Sint-Janshospitaal heeft omgetoverd.
“Het Sint-Janshospitaal gaat sowieso een tijdje dicht voor een totale renovatie. Daardoor kan Otobong over alle zalen beschikken, een unieke kans die ze met beide handen grijpt. Ze gaat letterlijk in dialoog met de collectie van het museum. Zo plaatst ze bijvoorbeeld het kunstwerk van de barmhartige Samaritaan tegenover een gedicht van zichzelf. De werken zijn speciaal gecreëerd voor ons museum en lopen zelfs tot in de apothekerstuin door.”
Eén van de kunstwerken van Otobong Nkanga
Voor die werken haalt ze inspiratie uit de geschiedenis van het Sint-Janshospitaal zelf, een locatie die eigenlijk perfect aansluit bij de helende kracht waar Otobong naar op zoek gaat.
“In het Sint-Janshospitaal waren oorspronkelijk niet alleen zieken welkom. Hongerigen kregen er voedsel, handelaren konden er uitrusten, wezen werden opgevangen… Die meer uitgebreide functie brengt Otobong letterlijk terug. Een aanrader voor iedereen dus!”
Underneath the Shade We Lay Grounded zorgt voor een nieuwe wind in Brugge en is een eerste stap in een nieuwe werking, met het oog op de toekomstige nieuwe kunsthal BRUSK. Voor de tentoonstelling wordt voor het eerst een Nederlandstalige catalogus gemaakt van Nkanga’s werk.
Davidsfonds-leden krijgen korting met hun lidkaart in alle dertien locaties van musea Brugge en dus ook op de tentoonstelling van Otobong Nkanga. Meer info op museabrugge.be.
