“Begraven in het zand van zijn jeugd.” De erfgoedplek van Hans Mortelmans

Erfgoed is voor iedereen betekenisvol en relevant. Bekende landgenoten wijzen u de weg naar hun erfgoedplek. De plek van: Hans Mortelmans.

Neem om te beginnen de gypsy jazz van Django Reinhardt, de sobere en geëngageerde chansons van Georges Brassens en het universum van Wannes Van de Velde. Voeg daar een flinke scheut weerbarstige creativiteit, humor, rebellie en melancholie aan toe en dan komen we in de buurt van het oeuvre van chansonnier Hans Mortelmans. Geen onbekende voor de aficionado van de voornoemde muzikanten. De eerste lockdown in het voorjaar van 2020 stak een stokje voor de tournee waarmee hij zijn zesde album, Integendeel! wou voorstellen. Over zijn erfgoedplek hoeft hij niet lang na te denken: het Emile Verhaerenmuseum in Sint-Amands aan de Schelde.

“Ik studeerde begin jaren 1990 kunstgeschiedenis en dichter-vertaler Jan Mysjkin wees me erop dat het museum een suppoost zocht die ook kon gidsen. De jaren dat ik er werkte waren achteraf beschouwd een kantelpunt in mijn leven. Ik heb er danig mijn kennis van het Frans bijgeschaafd; voorheen had ik daar geen affiniteit mee. Je moet weten dat ik uit een Vlaamsgezinde familie kom. Op regenachtige dagen, als er nauwelijks bezoekers kwamen, schreef ik er mijn eerste teksten. Gaandeweg nestelde Verhaeren zich in mijn leven en verdiepte ik me steeds meer in het Franse chanson. Ik ontdekte het werk van Jacques Brel en, vooral, dat van Georges Brassens. Merkwaardig is dat Verhaeren op het einde van de 19^e eeuw een wereldberoemde Vlaming was: hij en Maeterlinck waren allebei kandidaat voor de Nobelprijs voor de Literatuur. Uiteindelijk won Maeterlinck, en Verhaeren belandde stilaan in de vergetelheid. En dat is jammer, want zijn werk is heel apart. Het is Frans, zeker, maar met een Vlaamse slag.”

“Verhaeren ligt begraven aan de oever van de Schelde, vlakbij het museum. Da’s niet toevallig: in een gedicht noteerde hij dat hij wou begraven worden ‘in het zand van zijn jeugd’. Brassens, zeer vertrouwd met Verhaerens werk, schreef iets gelijkaardigs. Hij wou graag rusten ‘op het strand van zijn jeugd in Sète’, maar stelde zich tevreden met een plaatsje op het armenkerkhof.”

Hans Mortelmans (°1970) is componist, zanger, accordeonist en gitarist.
hansmortelmans.be.