Complexloos snokken

Mijn fascinatie voor porno is een zo goed als onuitputtelijke bron, vanzelfsprekend deels ingegeven door het genot dat je er mee in de hand kan werken. Maar wat gebeurt er met ons, daar, alleen, doordrongen van verlangen, volledig gefocust op ons scherm? Waar genieten we van en waarom? Welke onzichtbare verhalen en dynamieken gaan schuil in de porno die we consumeren? Naar welke porno verlangen we, en hoe vormt de porno die we kijken ons verlangen?

Samen met twee andere leden van het Magdalena Collectief, Abigail Gypens en Maria Magdalena de Cort, wilde ik meer te weten komen over de fictieve wereld waarin pornoverhalen zich afspelen. Het was niet de seks zelf die onze aandacht trok, maar de context waarin die seks bestaat. Als kunstenaars hadden we interesse in de artistieke strategieën die worden ingezet om zo snel mogelijk een fictie te installeren. Als feministen hadden we interesse in wat die fictie teweeg brengt in de wereld, en wat die verraadt over wie we zijn als we alleen zijn. 

Zoekend naar dialogen, fictie en een glimp van menselijkheid keken we met weinig tegenzin urenlang internetporno. De zoektocht ging van populair en mainstream, via onbekend en onbemind, helemaal door naar obscuur en bizar. Dit alles mondde uit in de compilatiefilm The Pornographic Archive of Clothed Dialogue. Dat twee uur durende lappendeken lieten we zien tijdens de negende editie van SNOBS, in De Koer in Gent. Samen met onbekenden naar iets kijken maakt een ander perspectief mogelijk. Dat was ook nu het geval: plots hadden we toegang tot een kritische blik op wat we voor onszelf genormaliseerd hebben. 

Tussen de beelden stak ik scènes waar ik al naar gekeken had en die ik onomwonden geil vond. Ik wilde weten op welke manier ik die beelden, lichamen en verhoudingen zou ervaren als ik ze losrukte uit hun — voor mij — vertrouwde context en ze aan vreemden liet zien.

“Wat me overviel tijdens het kijken was geen gevoel van schaamte, maar een van verwarring. Is dit nu echt waar ik geil van word?”

De heteroscènes lieten me over het algemeen koud, omdat ze voor mij zo onvertrouwd waren dat het samen kijken weinig met me deed of zichtbaar maakte. Het was een sterk contrast met wat de gay porno bij me opriep. Op het grote scherm zagen we onder andere hoe Malik Delgaty zijn penis verstopte in een picknickmand om er Dom King naar te laten grijpen in het bijzijn van hun echtgenotes die praten over hun werk en leven, hoe Michael Del Rey en zijn huisgenoot Scott Finn hun yogadocent proberen verleiden in hun voortuin maar het uiteindelijk toch met elkaar moeten stellen, hoe  zijn vrouw bedriegt met Pierce Paris, wanneer zij een kinderwagen gaat kopen, door met hem af te spreken in de garage van het familiebedrijf (waarna hij op de koop toe door Paris wordt uitgescholden omdat hij zich als een onbetrouwbare echtgenoot gedraagt), en uiteindelijk zelfs hoe Kyle Connors verplicht wordt door zijn stiefmoeder om zijn eigen stiefbroer, Roman Todd, te verleiden, omdat zij wil weten of haar biologische zoon al dan niet gay is (spoiler alert: ze neuken!).

De pornofictiewereld is gestoeld op een bizarre logica die weinig met echte mensen te maken heeft. Mensen die iets niet willen zijn te overhalen met het kleinste argument. Willen pornoscenario’s vertellen dat mensen eigenlijk constant op zoek zijn naar seks en enkel worden tegengehouden door sociale conventie? Of wordt op deze manier net het tegenstribbelen en overhalen/overhaald worden ingezet als iets om geil van te worden? Wat vaststaat is dat in elke scène die we lieten zien macht een seksuele betekenaar was, een locus voor genot.

Dat veel mensen in de homogemeenschap een fetisj hadden voor heteromannen was voor mij niets nieuws. Er zijn volledige gay pornostudio’s gebouwd op het idee van seks met hetero’s — een fantasie die toegegeven ook mij allesbehalve vreemd is. Studio’s vertalen die fantasie in de fictie door in het verhaal steevast heteromannen te betrekken, maar leggen er ook een metalaag bovenop. Veel acteurs die in gay porno te zien zijn profileren zich ook als heteroman, vaak onder het label Gay4Pay. Ik vroeg me af in welke mate de heteromannen in het publiek zich bewust waren van die obsessieve fetisj, en hoe ze daarmee omgaan. Uit angst om iemand zich ongemakkelijk te laten voelen, durfde ik niet om er naar te vragen. Tot op heden blijft dit vraagstuk tergend onopgelost, maar mijn inbox ontvangt graag uw inzicht.

We kunnen een hoop interessante analyses maken over wat die obsessie ons kan leren over mannelijkheid en hoe homomannen zich daartoe verhouden. Interessanter vind ik echter welke dynamiek het installeert in gay porno, namelijk dat er altijd iemand is die niet echt mag genieten, alleszins in de fictie maar dus vaak evenzeer op het niveau van de speler, van wat er gebeurt. Meer nog, op homepage gay porno lijken weinig mensen ooit openlijk te genieten van de seks die ze hebben. Over het algemeen ziet het er extractief uit en niet gestoeld op wederzijds genot of wederkerigheid. Het gaat vaak  over iemand die iets wegneemt van een ander op een zo brutaal mogelijke wijze. In wat opgevoerd wordt is geen tederheid, geen innigheid, geen zorg, geen aantrekking en geen genot te herkennen. 

Naast de inhoudelijke en narratieve laag genereren natuurlijk ook de lichamen en de fysicaliteit van de acteurs betekenis. Wat me voor het eerst opviel was hoe clownesque de lichamen waren, alsof ze parodieën waren van de werkelijkheid. Niets van wat we zagen deed ons, op welke manier dan ook, aan iets of iemand denken die we zouden kunnen kennen of beminnen. Ik kon niet nalaten om te denken dat dat besef enkel versterkt zou worden als we ook de seks en bijhorende gigantische penissen zouden te zien krijgen in de cinema.

Wat me overviel tijdens het kijken was geen gevoel van schaamte, maar een van verwarring. Is dit nu echt waar ik geil van word? Is dit waar ik naar kijk om een orgasme te bereiken? Toegegeven, het antwoord op die vraag was en is eenvoudig: absoluut, ja en liefst regelmatig. 

Dat besef doet iets naar de oppervlakte drijven dat ik niet anders kan vatten dan de spanning tussen mijn politieke of ideologische verlangens enerzijds en de realiteit van waar ik op geil anderzijds. Hoe ik die verlangens zal verenigen en de kloof zal dichten is me tot op heden onbekend, of het belangrijk of nodig is evenzeer. Voorlopig blijf ik alleszins verder complexloos snokken, misschien wel tot ik erbij neerval.