"Al besef ik het zelf niet altijd, ik maak wel degelijk een verschil"
In december zetelt Gewoon Hoogleraar Bénédicte Lemmelijn precies een jaar in de Pauselijke Bijbelcommissie. Vanuit haar expertise over het Oude Testament verstrekt ze, in overleg, advies aan de paus over het standpunt van de Kerk wat betreft Bijbelse onderwerpen in onze actuele context. Lemmelijn is de eerste Belgische vrouw die die eer te beurt valt.
De theologische faculteit van de KU Leuven behoort tot de grootste en meest invloedrijke ter wereld. Dat de paus hier aanklopt voor advies, is dus niet zo verwonderlijk. “Voor mij wel, hoor”, zegt Lemmelijn. “Ik had het helemaal niet verwacht! Enerzijds is het logisch dat ze naar onze faculteit kijken. Ik ben niet de eerste bijbelwetenschapper van hier die in de Bijbelcommissie zetelt, maar de vorige leden waren priesters en dat is al een hele poos geleden. Anderzijds heeft onze faculteit – zoals dat hoort voor een wetenschappelijke instelling – de reputatie van kritisch-loyaal te zijn ten aanzien van de kerk. We hebben een goede band met de Kerk, daar niet van, maar in eerste instantie blijven we een instituut dat kritisch denken hoog in het vaandel draagt. In de loop van de geschiedenis mochten kritische stemmen niet altijd meedenken in kerkelijke zaken. Het is mooi dat dat nu wel kan. En dat ik daar persoonlijk in mag meewerken, stemt me dankbaar. Het is, in gelovige termen uitgedrukt, een ‘genade’.”
Professor Bénédicte Lemmelijn
Maar zoals zo dikwijls het afgelopen jaar stak corona stokken in de wielen, ook bij de Bijbelcommissie. “Ik heb de paus dus nog niet ontmoet, maar dat komt nog wel. Hij zal sowieso aanwezig zijn op de jaarlijkse vergadering. Mijn benoemingsbrief had hij persoonlijk ondertekend, dat is toch ook bijzonder.”
Het enige meisje
Lemmelijn speelt als vrouw een pioniersrol in haar domein. Ze was lang de enige vrouwelijke professor aan de faculteit Theologie en Religiewetenschappen (maar niet de eerste), was de eerste vrouwelijke vicedecaan aan de faculteit, is de eerste vrouwelijke gewoon hoogleraar, de eerste vrouwelijke coördinator van haar onderzoekseenheid en de eerste vrouwelijke voorzitter van de facultaire beoordelingscommissie. “Ergens is het natuurlijk uniek, dat besef ik wel, en mijn vrouw-zijn doordringt natuurlijk ook alles wat ik zeg, denk, doe en onderzoek, maar ik denk er niet bij na dat ik dingen ‘als vrouw’ doe. Vanuit mijn persoonlijke beleving is ‘vrouw zijn’ gewoon constitutief voor wie ik ben. Wat ik doe en denk komt vanuit mijn gehele persoon. Op het vlak van mijn puur wetenschappelijk onderzoek, voegt ‘vrouw zijn’ niet per se een extra dimensie toe.”
Ik besef dat wat ik zeg vaak niet zonder effect is
“Als het gaat om zingeving en beleving van de werkelijkheid, geloof ik wel dat ik alles vanuit een ander perspectief bekijk dan de meeste leden van de Bijbelcommissie, waar celibataire priesters de meerderheid vormen. Als vrouw, moeder, echtgenote, professor, promotor van studenten, wanneer ik lezingen geef: ik sta met mijn twee voeten in de dagelijkse realiteit. Ik poets in huis of werk in de tuin, ik doe boodschappen, maak eten en dek de tafel. Als ik over dienstbaarheid spreek, weet ik wat dat is. Een celibataire priester die op z’n wenken bediend wordt, bekijkt de wereld wellicht vanuit een ander perspectief.”
Stoelen
Lemmelijn neemt bepaalde functies aan vanuit een motivatie om het voor toekomstige (vrouwelijke) collega’s makkelijker te maken. “Als ik alleen aan mezelf dacht, had ik verschillende stoelen geweigerd, maar omdat ik weet dat ik op bepaalde stoelen iets kan veranderen, ga ik daar wel zitten. Als vicedecaan internationalisering kon ik bijvoorbeeld voor de internationale studenten best wat verbeteren. Dat ik een verschil kan maken, is een motivatie om dergelijke functies te aanvaarden.”
Professor Bénédicte Lemmelijn
Benieuwd naar welke rol Lemmelijn in de Bijbelcommissie wil spelen, haar argument tegen fundamentalisme en wat het verband is tussen de Libelle en de Bijbel? Lees dan snel meer op cultuurenco.blog.
