‘2020 voelde alsof we in de vertrekhal van een vliegveld leefden’

In het najaar van 2020 verloor het Philippe Lemm Trio zijn pianist, Angelo Di Loreto. Op dat moment was het nieuwe album First Steps helemaal opgenomen en gemixt. ‘Angelo speelt op de cd, schreef een aantal composities. Zijn afscheid van de wereld kwam als een shock', vertelt bandleader en drummer Philippe Lemm. Hij verhuisde in 2011 van Amsterdam naar New York. 'Wat moesten we nu doen? Hoe voelde ik me? We hebben besloten om het album te lanceren en de muziek te blijven spelen, met Addison Frei als waanzinnig goede nieuwe pianist. Niemand zou er beter van worden als we zouden stoppen met muziek maken of Angelo's stukken niet meer zouden spelen. Het is juist een mooie manier om aan hem te blijven denken. Nuja, ik denk elke dag aan Angelo. Maar als we op het podium zijn muziek spelen, dan kan ik zijn verhaal ook delen met het publiek. Muziek is meer geworden dan alleen kunst, het is nu ook een middel om het verhaal van Angelo te vertellen.

Ook dat is de kracht van muziek: ze blijft bestaan, ook als je er zelf niet meer bent. Nu, jullie waren al niet de band die het puur om de kunst deed. Er zaten altijd al verhalen in. Denk aan de albumtitel, First Steps, voor een band die al tien jaar samenspeelt...

Philippe Lemm – Voor ik begon met drummen was ik danser. En ik heb dansen als metafoor gebruikt voor hoe we ons het afgelopen jaar door de pandemie moesten bewegen. We manoeuvreerden zonder enig referentiekader. Het was aftasten. Hoe beweeg je zonder horizon? 2020 voelde alsof we met z’n allen in de vertrekhal van een vliegveld leefden. Als freelancer, en niet alleen als muzikant, kom ik er ook steeds meer achter dat ik initiatief moet nemen voor alles wat ik wil doen. Daar zit een hele mooie kant aan, want het geeft je de vrijheid om een eigen pad uit te stippelen. Maar tegelijk smaakt het bitter sweet: als je het niet doet, dan gebeurt er ook niets. Ik zie het niet als een struggle, wel als iets waar je elke dag voor moet kiezen. Het is elke keer opnieuw de eerste stap te zetten, bij alles wat je wil doen.

First Steps is onder meer geïnspireerd door traditionele muziek, Trenke Todorke van Les Voix Bulaire bijvoorbeeld.

Philippe – Veel volksmuziek is sterk verbonden met dans. De muziek maakte zich gaandeweg los als een op zichzelf staande kunstvorm. Maar in de kern zijn dans en muziek nog steeds met elkaar verbonden. Jazz heeft altijd populaire muziek en dito melodieën gebruikt als platform voor improvisatie. Denk maar aan The Great American Songbook, een groot deel van die nummers komt uit Broadwaymusicals. Daar werd vervolgens over geïmproviseerd.

Je trekt de link met dans ook door in een aantal video’s: eentje van Eleonora Fay, een behoorlijk strijdvaardige choreografe, en eentje met Marina Eichhorn, de zus van Angelo Di Loreto.

Philippe – Onze muziek is nogal abstract. Er is geen tekst die vertelt hoe je je moet voelen. De tekst aan de binnenkant van de hoes geeft in grote lijnen een context en live vertellen we waar elk stuk overgaat. Maar nu leek het mij een mooi idee om iemand te laten dansen op de muziek en om die interpretatie te visualiseren. Met Marina hebben we al eerder samengewerkt. We speelden met het trio al stukken die oorspronkelijk voor een dansuitvoering waren geschreven. Angelo leefde nog toen Marina de video maakte. Hij vond het geweldig dat hij op die manier zijn zus kon betrekken bij het project.

Er zit ook een indrukwekkend mooie voiceover aan het begin van de video’s: de stem van Angelo.

Philippe – Hij was naast pianist ook professioneel stemacteur, ook daar won hij awards voor. Hij las in totaal zo’n tweehonderd audiobooks in. Een stem om jaloers op te zijn, ja!

Op het album horen we ook bekendere melodieën, van Joni Mitchell en Peter Gabriel.

Philippe – River en Don’t Give Up, twee suggesties van Angelo. We zijn alle drie grote fan van Joni Mitchell en Peter Gabriel. Het is hele goede muziek, maar we kozen deze nummers toch vooral om de tekst.

Tekst die verdwijnt wanneer jullie het nummer gaan spelen.

Philippe – Precies. Wij hebben geen tekst bij onze muziek. Daarom leggen we live ook uit waar dingen vandaan komen. Ze passen perfect bij het thema.

In 2015 waren jullie de winnaars van B-Jazz International Contest. Dit jaar is er geen wedstrijd, maar wel een streamingfestival met de winnaars van de laatste vijf edities en Belgisch talent in het voorprogramma. Wat heeft die wedstrijd gedaan voor het jonge Philippe Lemm Trio?

Philippe – Het was een aparte tweedaagse in Leuven. Net ervoor speelde ik nog met een ander trio in Canada. ’s Morgens vroeg vloog ik naar België, Jeff (Koch, bassist, red.) en Angelo waren er al. We kwamen elkaar tegen op het podium en dat voelde zo goed. We hadden vooral veel zin om weer lekker muziek te maken. Die wedstrijd heeft meer gedaan dan ik op voorhand had verwacht. Het is een kickstart geweest voor ons trio. Vanaf dan werd het serieus. We namen onze eerste cd op, New Amsterdam, we konden op het Getxo Festival in het Baskenland spelen… Maar we kregen vooral ook erkenning: mensen vonden het tof wat wij deden!

Dit interview is een bewerking van twee gesprekken die we hadden met Philippe Lemm: eentje naar aanleiding van de release van First Steps voor Jazz&mo'#15 - POP en eentje als aankondiging van het concert van het trio tijdens B-Jazz/Leuven Jazz op 17 april. Dat laatste interview kun je nog steeds zien op de Instagram van Jazz&mo'.