Kinderboekenclub voor volwassenen? “Geef een kind nooit een boek dat je zelf niet zou willen lezen”

De drijvende kracht achter dit project is Inge Deblander: leerkracht, leescoach en gepassioneerd liefhebber van kinder- en jeugdliteratuur. Op haar Instagram- en Facebook-pagina @boekindeklas bespreekt ze regelmatig kinderboeken en hun impact op jonge lezers. Met haar ervaring en enthousiasme weet ze kinderboeken ook voor volwassenen aantrekkelijk te maken, zowel voor professioneel als persoonlijk gebruik.

Het idee voor deze kinderboekenclub ontstond toen Inge hoorde over een soortgelijk initiatief in Hoogstraten. Daar bracht een groep volwassenen met een passie voor kinderboeken een succesvolle boekenclub op gang.

Inge weet ook van collega-leescoaches dat er in West- en Oost-Vlaanderen veel interesse is in een soortgelijke club. Door de grote afstanden tussen deelnemers overweegt men daar om te starten met een online leesclub. Dat maakt de kinderboekenclub in Pepingen de enige in Vlaanderen die live samenkomt. De fysieke bijeenkomsten in de bibliotheek bieden een unieke meerwaarde: deelnemers bevinden zich letterlijk tussen de boeken. Prentenboeken liggen binnen handbereik en kunnen vastgepakt, bewierookt en bekeken worden. Deze directe toegang tot de collectie zorgt voor een inspirerende sfeer die alleen een fysieke bijeenkomst in een bibliotheek kan bieden.

“Leesclubs voor volwassenen zijn al jaren populair, maar waar kunnen mensen terecht die kinderboeken willen lezen of voorlezen, en hier vaak professioneel mee bezig zijn?”, vroeg Inge zich af. “Er zijn meer volwassenen die van kinderboeken houden dan je denkt”, vertelt ze. “Maar toch nog te weinig. Vooral onder leerkrachten is het aantal lezers opvallend laag geworden, terwijl zien lezen doet lezen. Lezen is zo belangrijk: het stimuleert geletterdheid, inlevingsvermogen en creativiteit, en biedt rust.” Met een knipoog naar George Bernard Shaw voegt ze toe: “Geef een kind nooit een boek dat je zelf niet zou willen lezen.”

In Nederland bestaan er al diverse kinderboekenclubs voor volwassenen. Deze initiatieven vormen een inspiratiebron en tonen hoe groot de interesse in kinder- en jeugdliteratuur is. Zo komt de Leesclub van Leesbevorderaars in Utrecht maandelijks samen in de Bibliotheek Neude, waar leerkrachten, bibliotheekmedewerkers en leesliefhebbers kinderboeken bespreken en schrijvers ontmoeten. Ook in Rotterdam en Tilburg zijn er succesvolle kinderboekenclubs waar leesplezier en het delen van werkvormen centraal staan. Daarnaast is er de Weesper Leesclub van Leesbevorderaars, die ook actief is op Instagram en een trouwe groep volgers opgebouwd heeft. Deze club combineert online zichtbaarheid met fysieke bijeenkomsten in de regio Weesp.

De eerste bijeenkomst van de kinderboekenclub in Pepingen vond plaats op 25 oktober 2024 in de bibliotheek. Vijf enthousiaste deelnemers – drie leerkrachten en twee bibliotheekmedewerkers – zorgden voor een warme en inspirerende start. Onder het genot van koffie, thee en koekjes ontstond een informele sfeer die uitnodigde tot open gesprekken.

Een van de activiteiten tijdens deze avond was de boekenketting: alle deelnemers brachten drie boeken mee die voor hen een speciale betekenis hadden. Na een korte voorstelling werden de boeken op tafel gelegd, waarna anderen hier boeken aan konden koppelen. Deze interactieve werkvorm leverde niet alleen een schat aan nieuwe boekentips op, maar ook boeiende gesprekken en verrassende inzichten in de kracht van kinderboeken. Het was ook een werkvorm die gemakkelijk het ijs deed breken.

Tijdens de volgende bijeenkomsten werd ingegaan op boeken en werkvormen voor de Voorleesweek, de Poëzieweek en uiteindelijk de Jeugdboekenmaand. Boeken- en babbelvoer te over. Het aantal deelnemers steeg tot tien. Er is ook een enthousiaste oma bijgekomen die graag voorleest aan haar kleinkinderen.

Nederland loopt al jaren voorop in leesbevorderingsprojecten. Initiatieven zoals de Bibliotheek op School, gelanceerd in 2012, zorgen voor een structurele samenwerking tussen scholen en bibliotheken. Deze samenwerking ondersteunt ook leesmediaconsulenten en leescoördinatoren die leerkrachten en leerlingen begeleiden bij het opbouwen van een sterke leescultuur. Daarnaast speelt De Grote Vriendelijke Podcast, een toonaangevende podcast over kinder- en jeugdliteratuur, een belangrijke rol in het inspireren van zowel volwassenen als jongeren. Geen wonder dat de kinderboekenclubs voor volwassenen daar al voet aan de grond hebben.

In Vlaanderen zorgen initiatieven zoals de Iedereen Leest Academie, opgericht in 2024, en de Facebook-community Leeskracht voor nieuwe impulsen op het gebied van leesbevordering. Daarnaast biedt de opleiding Leescoach aan Odisee Hogeschool, gelanceerd in 2019, een professionele basis voor iedereen die lezen wil promoten. Inge volgde die opleiding aan Odisee in Brussel, wat heel inspirerend werkte voor haar aanzet tot de kinderboekenleesclub

Toch tonen recente cijfers van het Programme for International Student Assessment (PISA) aan dat zowel Vlaanderen als Nederland kampen met een dalende leesvaardigheid bij jongeren. In Vlaanderen daalde de leesvaardigheid tussen 2009 en 2022 met 36 punten, een zorgwekkende trend die benadrukt hoe belangrijk dergelijke initiatieven zijn.

Wat de kinderboekenclub in Pepingen extra waardevol maakt, is het samenbrengen van bibliotheekmedewerkers en leerkrachten op een informele basis. In een tijd waarin leesbevordering belangrijker is dan ooit, biedt deze club een platform waar ideeën gedeeld en nieuwe werkvormen ontdekt worden, en waar inspiratie opgedaan wordt. Het plezier van samen lezen en boeken bespreken werkt verrijkend, niet alleen voor de deelnemers zelf, maar ook voor de jongeren aan wie zij dat enthousiasme doorgeven.

Door samen te werken en leesplezier centraal te stellen, bouwen bibliotheken en scholen aan een sterke leescultuur. Het delen van boekenplezier is niet alleen een bron van vreugde, maar ook een belangrijke investering in de geletterdheid, het inlevingsvermogen en de creativiteit van de volgende generatie. Een initiatief zoals de kinderboekenclub in Pepingen bewijst dat zelfs een klein lokaal project een grote impact kan hebben op de toekomst van lezen.