De surrealistische barok van Amber Geuns

Lampshade Knights toont mooi aan hoe Ambers schilderijen vorm krijgen. “Soms drapeer ik stoffen rond een paspop om te zien hoe dat textiel valt en hoe ik daarop kan inspelen met licht of beweging. Maar net zo goed werk ik een interessant materiaal uit tot een volledig kledingstuk, waarna ik op zoek ga naar bijpassende personages en interessante settings.” In dit geval begon het creatieve proces bij een stel lampenkappen die de kunstenares doormidden sneed en bij elkaar paste tot een kledingstuk dat wel wat op de gepantserde gevechtskleding van oosterse krijgers lijkt. “Het resultaat deed me inderdaad denken aan een harnas, en tegelijk legde ik, omwille van de lampenkappen, al snel de link met licht. Die ideeën heb ik uitgewerkt tot mijn lampenkapridders, krijgshaftige figuren die een lichtstok als wapen hanteren.” En omdat één doek weinig ruimte biedt voor het onderzoek dat Amber Geuns doet, werkt ze eenzelfde thema bijna altijd uit in meerdere schilderijen van variërend formaat. Dat zien we ook in de Delirium-serie, waarin geheimzinnige figuren met hun dansbewegingen wat lichtheid brengen in een voor het overige dreigende setting.

In haar zoektocht naar een inspirerend thema en een interessante setting gaat de kunstenares best ver. Voor Stripped legde ze in de tuin achter haar atelier een waterpartij aan, om de effecten van bewegend water heel precies te kunnen bestuderen. Op zoek naar het juiste beeld filmde de jonge Limburgse zichzelf, terwijl ze, in de bewuste lintenjurk, door het water bewoog, als in een zelfgeregisseerde performance. En toch, hoe nauwgezet Amber Geuns ook te werk gaat, ze schildert niet met een vooraf strak uitgedacht plan. “Ik begin met een duidelijk beeld van het personage, de stoffen en eventuele attributen,” zegt ze. “De context van dat beeld vul ik tijdens het werk aan, in functie van het beeld dat ontstaat. In Stripped zijn zowel de opkomende zon als de opspattende waterdruppels latere toevoegingen.” Bovenaan het werk is het doek losgemaakt en in plooien bij elkaar gedrukt, als een fysieke realisatie van Ambers aandacht voor stofuitdrukking en materialiteit. Maar de ingreep dient nog een tweede doel: de plooien verbergen het hoofd van het personage en maken de figuur anoniem. De kunstenares verduidelijkt: “Die anonimiteit voegt rust en mysterie toe aan mijn werk. Als ik mijn figuren een gezicht zou geven, wordt het beeld te eenduidig, te sturend. Terwijl ik net alle mogelijke interpretaties wil openlaten, zodat de kijker zelf betekenis kan geven aan mijn werk. Er bestaat niet zoiets als die ene ware lezing.”

Zelf omschrijft Amber Geuns haar stijl als ‘surrealistische barok’. Haar werk is inderdaad een fascinerende symbiose van surrealistische droombeelden en de zin voor dramatiek die zo kenmerkend is voor de barok. Met haar zeventiende-eeuwse vakgenoten heeft ze ook het technische meesterschap gemeen waarmee ze de oppervlaktestructuur van materialen weergeeft. Maar het bijzondere artistieke proces dat ze doorloopt, maakt haar werk absoluut uniek.