Jaargang 17, editie 65

Het gaat dat vele (professionele) schrijvers zweren bij routines; om inspiratie op te doen, om aan de slag te gaan, om geconcentreerd te blijven en voort te werken, om tot resultaten te komen, wat dan ook. Wat zijn routines anders dan gewoonten? En zo hoor je dat een nieuwe gewoonte aanleren minstens 21 dagen zou duren.

Maar hoe werkt zo’n routine of gewoonte? Volgens Charles Duhigg bestaat een gewoon uit een trigger, een routine en een beloning. Denk hierbij aan de klep van de brievenbus die je hoort dichtvallen, waarna je zonder nadenken naar de brievenbus wandelt en deze opent om te zien wat de postbode bracht. Dankzij de beloning doe je de volgende keer weer hetzelfde. Een routine is geboren.

Hieronder geven we 7 tips die jou kunnen helpen je schrijfroutine(s) op te bouwen. Probeer deze tips 3 weken na elkaar, en je komt ook aan 21… Hopelijk de start van je nieuwe schrijfroutine!

1. Zoek uit wat jouw ideale schrijfmoment is

Het ligt in de aard van de mens dat niet ieder van ons op hetzelfde moment van de dag even productief is. Dat geldt evenzeer voor het ideale schrijfmoment. Voor sommigen is dat misschien bij het krieken van de dag, voor anderen in de luwte van de avond. Haruki Murakami staat steeds voor dag en dauw (om 4 uur!) op en produceert telkens hetzelfde aantal woorden in een ochtend werken. Franz Kafka was daarentegen een notoir avond- en nachtschrijver. Zoek daarom uit wat jouw ideale schrijfmoment is en organiseer je daarrond.

persoon wandelt heuvel omhoog omgeven door bloemen

2. Zorg voor voldoende fysieke activiteit

Opvallend veel schrijvers (en andere creatievelingen) zijn fervente wandelaars. Ze beginnen de dag met een wandeling of nemen tussendoor de tijd om de benen te strekken. Beroemde wandelaars waren Friedrich Nietzsche, Erik Satie en Jane Austen; voor hen ontstonden veel ideeën en geniale ingevingen tijdens het wandelen. Uiteraard kan dit gelden voor elke vorm van fysieke activiteit die bijdraagt tot het ideeën- en creatieproces.

Veel van de tips rond schrijfroutine hebben te maken met orde, timing en organisatie.

3. Zoek een schrijfplek

Een belangrijk deel van je schrijfroutine kan bestaan in je schrijfplek. Denk hierbij aan een plekje, thuis of elders, waar je enkel gaat zitten om te schrijven. Het zal je helpen om telkens je je daar installeert, in schrijfmodus te komen. Hierbij is het belangrijk rekening te houden met welke omgeving jou toelaat om geconcentreerd te schrijven; sommigen zweren bij absolute stilte, terwijl het bij anderen alleen lukt met wat achtergrondmuziek of zelfs in een rumoerig café.

4. Zet deadlines/maak een schrijfplan
Deadlines kunnen zeer motiverend werken bij het ontwikkelen van een schrijfroutine. Wees hiermee niet overambitieus; realistische deadlines voor behapbare stukjes werken het best. Hiermee dwing je jezelf ook om te schrijven, of je er nu zin in hebt of niet. Deze (korte en kleine) deadlines kunnen ingepast worden in een schrijfplan, waarmee je het groter geheel van je project kan monitoren. Weet dat geen enkele planning *carved in stone* is, maar maak er geen gewoonte van de planning telkens aan te passen. Dan hebben de planning en de deadlines ook geen zin meer.

persoon schrijft in schrift, focus ligt op hand

5. Verzeker je concentratie
Rondkijken, dagdromen, lanterfanten… Het zijn allemaal geweldige hulpmiddelen om inspiratie op te doen. Maar als het op schrijven aankomt, is het aangewezen om te zorgen voor de broodnodige concentratie om het werk gedaan te krijgen. Concentratie komt vaak niet vanzelf; het moet georganiseerd worden. Zorg voor een planning (die je de avond op voorhand maakt), reken af met alle vormen van afleiding (zet je telefoon op vliegtuigmodus, zet alle mogelijke geluidjes en meldingen af) en werk aan je belangrijkste actie(s). Neem regelmatig een pauze maar hou deze prikkelvrij. Met enkele eenvoudige ingrepen zal je concentratie er met rasse schreden op vooruitgaan.

Deadlines kunnen zeer motiverend werken bij het ontwikkelen van schrijfroutine, maar wees niet overambitieus.

6. Brainstormtijd
Veel van de tips rond schrijfroutines hebben te maken met orde, timing en organisatie. Maar in een evenwichtige schrijfroutine mag - of moet - ook tijd zijn voor een creatief proces, om ideeën te creëren, om de fantasie de vrije loop te laten. Laat deze processen elkaar niet op een negatieve wijze beïnvloeden, maar zorg ervoor dat ze elk hun plaats krijgen. Voorzie, in functie van hoelang en hoeveel je dat zelf nodig acht, tijd voor dergelijke *spielerei*. Bedenk nieuwe ideeën of projecten, andere invalshoeken voor de projecten waar je mee bezig bent, fantasieën over wat je ziet of meemaakt. Wellicht is veel hiervan niet bruikbaar, maar er zullen regelmatig nieuwe ideeën of inzichten komen, vaak op momenten waarop je dit het minst verwacht. Zaak is dan ze even samen te vatten of op papier te zetten, zodat ze niet verloren gaan en ze ook niet je verdere concentratie verstoren door onbewust verder door je hersenpan te spoken.

foto van twee handen die over een toetsenbord bewegen

7. Hou de routine vol
Hoeveel tips en tricks je ook vindt of wil toepassen, het succes van schrijfroutines ligt in ... de routine. De meesten onder ons houden niet van verandering, hoe graag we het vaak ook zouden willen. Het geheim van succesvolle schrijfroutines zit in het woord zelf; routine. De essentie is om de schrijfroutines die je je eigen wil maken, consistent toe te passen en hier - met als doel je schrijfsucces voor ogen - volhardend in te zijn. In het begin zal dit lastig zijn en zal je lijf en/of je brein behoorlijk weerstand bieden, maar stilaan wordt dit eenvoudiger.

Mirakeloplossingen bestaan wellicht niet, het is vooral zaak om uit te proberen wat voor jou wel of niet werkt. Mag ik besluiten met mijn persoonlijke schrijftip/schrijfroutine? Ga zitten, begin met schrijven, blijf schrijven en geniet. Herhaal dit telkens weer. Heerlijk, toch!?

Lees meer in VERZIN herfst 2022

In gesprek met Aya Sabi, schrijfroutines die werken en grote vragen over korte verhalen.