09/04/2024

40 jaar geleden zag Etcetera, het allereerste Vlaamse tijdschrift voor podiumkunsten, het levenslicht. Tientallen recensenten, essayisten en kunstenaars schreven sinds 1983 in Etcetera met een kritische maar liefdevolle pen over theater, dans en performance. Om dat te vieren en onze eigen geschiedenis kritisch te bevragen, blikken we samen met verschillende generaties van makers en spelers terug. Onze gesprekken hoor je in vier afleveringen, telkens rond een ander thema. Vandaag: politieke kunst.  

Is er nog sprake van een underground? Waren de jaren 1980 echt zo wit als we denken? Hoe zijn kunst en activisme naar elkaar toe gegroeid en begreep men vroeger iets anders onder politieke kunst? En hoe hebben de collectieven zich heruitgevonden? 

Vandaag hebben we het over wat het betekent om ‘politiek theater’ te maken en jezelf naast kunstenaar ook activist te noemen met Julie Cafmeyer, Chokri Ben Chikha en Benjamin Verdonck. 

“Dankzij kunst kan je de kwaadheid transformeren tot levensvreugde, erotiek zelfs.” — Julie Cafmeyer

Julie Cafmeyer is theatermaker en schrijver. In haar voorstellingen en columns voor De Morgen zijn het persoonlijke en het politieke steeds onlosmakelijk met elkaar verbonden. Ze maakte onder meer de voorstellingen De Therapie, Bombastische Liefdesverklaring, Is this porn? No, this is love en Bad Woman, waarin ze telkens zocht naar een intense band met haar publiek. 

“Een activist heeft het voordeel van de helderheid, kunstenaars zijn op zoek naar een confrontatie tussen verschillende waarheden.” — Chokri Ben Chikha

Chokri Ben Chikha is artistiek leider van Action Zoo Humain, wat begon als Union Suspecte en post-doc onderzoeker en docent aan KASK School of Arts. Hij maakte spraakmakende voorstellingen die zich altijd weer expliciet tot de maatschappelijke realiteit verhouden zoals De Waarheidscommissie: Expo Zoo Humain, De Leeuw Van Vlaanderen en Join the revolution over de Tunesische revolutie.

“Mijn werk is niet politiek maar hopelijk wel politiserend: een voorstel voor hoe het zou kunnen zijn.” — Benjamin Verdonck

Benjamin Verdonck is theatermaker. Sinds 2002 maakt hij naast voorstellingen die op het toneel te zien zijn ook installaties en interventies in de publieke ruimte. Hij was als maker verbonden aan Toneelhuis. In 2011 bracht hij het Handvest voor een actieve medewerking van de podiumkunsten aan een transitie naar rechtvaardige duurzaamheid. Daarin riep hij de podiumkunstensector op om ecologischer te werken. 

Samen met hen gingen Charlotte De Somviele en Simon Baetens in De Studio in Antwerpen in gesprek. Je vindt de aflevering op je favoriete podcast-platform. Wil je na afloop nog meer weten over de sprekers en de onderwerpen die in het gesprek aan bod komen? We stelden een dossier samen waarin we enkele teksten uit ons archief bundelen die aan bod komen in of meer historische achtergrond geven bij het thema underground.

Beluister deze aflevering op Spotify!