2023/2

De mens heeft tussen alle dagelijkse zorgen af en toe een moment van verpozing nodig. Liefst ergens ver weg van diezelfde zorgen. Daar is vakantie voor, uiteraard. Of, bij gebrek eraan, een stukje vrijheid om weg te dromen. Bij dit laatste kan kunst een flink stuk op weg helpen, zo moet curator Pieter Jan Valgaeren gedacht hebben. Hij bracht een aantal jonge kunstenaars samen in Villa Zephyr in Middelkerke om rond dit thema te werken. Meteen blijkt dat in zorgeloosheid ook een vorm van ongemak kan schuilgaan.

Het begint met de titel van de expo: La Isla Bonita. Je denkt meteen aan de wereldhit van Madonna uit 1986, die je vervoert naar parelwitte stranden, palmbomen, cocktails en vakantieliefjes. Het eiland waarover sprake is echter volledig verzonnen. Sommige beweren zelf dat het dorpje “San Pedro” waar Madonna over zingt een verwijzing is naar een populaire drug uit die periode, die je deed zweven naar allerlei luchtkastelen. “Die illusie van het wegdromen naar andere en vooral fictieve oorden is het vertrekpunt van deze tentoonstelling”, aldus Pieter Jan. “Het menselijke brein, met zijn onmetelijke mogelijkheid om andere realiteiten te creëren, valt steeds terug naar pre-fabriceerde illusies, vaak tegen beter weten in.”

Vakantie, net als alles wat je ermee kan associëren, blijkt uiteindelijk een simulacre, om Baudrillard te citeren (die zich overigens een essay aanving met de vraag of Madonna wel een lichaam heeft). De jonge kunstenaars in de expo nemen zonder schroom een kijkje achter de schone schijn. “Het is een generatie die vaak veel kritischer naar de wereld kijkt dan je zou verwachten. Allen spelen ze met verborgen en maatschappelijk gevoelige thema’s.” Het biedt aan de expo een ondertoon die soms kritisch of persoonlijk is, soms concreet vormelijk maar evenzeer abstract, platonisch, dromerig, bitter of grappig. Een expo voor wie wat meerwaarde zoekt achter de facade.