Red Light: sekswerk, uitbuiting en het juiste feminisme

Steractrices Halina Reijn en Carice van Houten laten met Red Light een serie over sekswerk los die is opgetrokken uit clichés en stereotypen. Daarbij schreeuwen ze van de daken dat ze verantwoord te werk zijn gegaan. Maar helaas laten de actrices zich voor de kar spannen van de anti-prostitutielobby, een beweging die sekswerkers principieel een stem weigert in het debat. Een vergelijking met The Deuce, een Amerikaanse serie over hetzelfde thema, mét respect voor nuance, toont aan: Red Light gaat niet over geweld op vrouwen. Het is geweld op vrouwen.

Een 'urgent', 'genuanceerd' en 'vrouwelijk' perspectief. Er werd bepaald kwistig omgesprongen met modieuze buzzwords tijdens het mediaoffensief dat deze serie voorafging. Het deed dromen van grensverleggende televisie over een onderwerp zo complex als sekswerk.

Dat de makers de verwachtingen niet waarmaken, is een understatement. Het 'vrouwelijke' en 'genuanceerde' perspectief houdt blijkbaar in dat elke man die in de serie voorkomt psychopatische trekken vertoont. Of dat iedereen die zich in het Antwerpse Schipperskwartier ophoudt een misogyne zot is. 'De vrouwen die hier rondlopen zijn allemaal sterke vrouwen en dat is ook nodig met alle klootzakken die hier rondlopen', zegt een pooier in aflevering zeven.

Begrijp me niet verkeerd, ik neem het niet op voor de klant, de pooier of de man in het algemeen. Anderzijds ben ik een man en vertoef ik vrij vaak in het Schipperskwartier. Ik maak deel uit van de sekswerkersbeweging, zij die strijden voor de rechten van sekswerkers. Het is mijn job. Ik voer voorlopig op hun vraag zelfs het woord. Door de schaamte en het stigma die op de job rusten – en die de makers van Red Light springlevend houden – durft voorlopig niemand uit mijn groep in de openbaarheid treden. Dus is het aan een grijzende hetero man om anno 2021 voor hen te spreken. Ik kan tegen een stootje, zij veel minder. En al helemaal niet tegen de uppercut die deze serie aan hen uitdeelt. Voor alle duidelijkheid: dit stuk schrijf ik uit eigen naam. Ik ben al veel langer onderzoeksjournalist en essayist, ik hou in het bijzonder van nuance en onderzoek.

Daar houden de makers van deze serie ook van, zo schreeuwen ze dus van de daken. Voor wie de serie niet kent: Red Light vertelt het verhaal van drie vrouwen. Eén van het is sekswerker, één is operazangeres en de derde is politieagent. In een plot van 'enorme urgentie, een verhaal over vrouwen, seksualiteit en macht' worden hun levens met elkaar verstrengeld. Op de Wikipediapagina van de serie wordt nog vermeld dat de serie over 'mensensmokkel' gaat. Daar moet 'mensenhandel' staan, denk ik. Jammer dat die nuance over het hoofd werd gezien. Ach, zo zijn er nog wel kleine verschillen die aan de aandacht van de scenaristen ontsnapt zijn.

Sinds de start van het mediaoffensief voor deze peperdure serie valt op hoeveel moeite de hoofdrolspelers zich getroosten om te onderlijnen dat alles wat zich in de serie afspeelt, gebaseerd is op 'zeven jaar intens onderzoek, uniek voor een televisieproductie'. Ze hadden ontdekt dat, na 'talloze gesprekken met sekswerkers', sekswerkers niet altijd slachtoffers zijn, 'dat de realiteit veel complexer is dan dat' en met die nuances zou rekening gehouden worden. Goed, het publiek wordt dus verteld dat wat het te zien krijgt, een correcte weergave is van de realiteit. Niet?

Dat valt lelijk tegen. Elke man in deze serie is een dader, elke vrouw een slachtoffer. Sylvia, de sekswerker-pooier in de serie, is de enige vrouw die een zichtbaar aandeel heeft in de organisatie van sekswerk. Maar daar wordt ze overduidelijk toe gedwongen door haar manipulatieve vriendje-pooier-loverboy en mensenhandelaar Ingmar. Dus is ze ook een slachtoffer. Tot zover de poging tot nuance.